Genre: Fikcja

Mocna, pełna czarnego humoru powieść jednej z najciekawszych polskich pisarek, laureatki Nagrody Literackiej Gdynia, autorki „Krótkiej wymiany ognia” i „Tkanek miękkich”, które zachwyciły krytykę literacką oraz czytelników.

Bez śmierci życie byłoby takie niepoważne.

Kiedy po raz pierwszy stanęła przed doktorem Josefem, Czechna miała 12 lat. Dziś jest pensjonariuszką domu starców i podkreśla, jak bardzo obozowego lekarza fascynowała jej uroda. „Nawet pan nie wie, kto przed panem siedzi” – mówi do jednego z rozmówców: „Siedzi przed panem, drogi kolego, Miss Auschwitz”.

„Ślicznotka doktora Josefa” to opowieść o tym, jak przerabiamy koszmarne doświadczenia na prywatne mitologie, by przetrwać, a nawet poczuć się wyjątkowo.

Bohaterowie Zyty Rudzkiej nie godzą się na wymuszoną wspólnotę domu opieki. Skazani na swoje towarzystwo, ocalenia szukają w czarnym humorze.

Ósmy dzień tygodnia to opowieść stawiająca w centrum zainteresowania kobietę, to obraz młodego pokolenia, które przeżyło wojnę, to w końcu historia miłości, w której seks przeistacza się z aktu oddania w element cementujący związek.

Hłasko komentując swoją twórczość stwierdził, ze wszystko co napisał, dotyczyło miłości, że tworzył historie ludzi, którzy chcą się kochać, lecz nie mogą. Taki schemat widoczny jest również w Ósmym dniu tygodnia. Idealizowana miłość natrafia na najbardziej przyziemne przeszkody, na okrutną codzienność i bezlitosnych Innych. Brutalna pozornie desakralizacja seksu stanowi jeden z motywów przewodnich utworu. Należy pamiętać że Hłasko, pisząc Ósmy dzień tygodnia, miał 21 lat, portretował zatem rówieśników. Problematyka powieści jest zaskakująco aktualna, bo przecież-ponadczasowa. W dyskusji nad twórczością Hłaski, jej antysystemowością czy szowinizmem, często zapomina się o tym, ze są to historie o młodości znajdującej się na zakręcie dojrzewania (…). Radosław Młynarczyk, Wstęp, Marek Hłasko, Ósmy dzień tygodnia, Następny do raju, Iskry 2020, str. 6-7. 

Według Stanisław Stabro, w opowiadaniu tym opromienionym […] sławą „rozrachunkowego”, tym bardziej, że sam pisarz datował je na 1956 rok, skupiły się wszystkie wady Hłaskowego sentymentalizmu. Autor zastosował w swoim dziele proste schematy artystyczne, a bohaterów stworzył typowych i papierowych. Jego rozumienie historycznych wydarzeń, mgliście zasygnalizowanych w utworze, nie było najlepsze. Stabro określił dialogi Agnieszki i Grzegorza na temat partii i historii, jako plakatowe. Podsumował opowiadanie jako typowy przykład tendencyjnej literatury z tezą, znanej dobrze z lat 50. XX wieku (doba socrealizmu). Hłasko miał jedynie obrócić o 180 stopni jedną z obowiązujących optymistycznych tez epoki socrealistycznej. Dzieło w związku z tym było tylko odzwierciedleniem nowej ideologii społecznej, czy artystycznej, w nieco zmodernizowanej, ale de facto starej stylistyce. S. Stabro, Legenda i twórczość Marka Hłaski, Ossolineum/PAN, 1985 s.48-49.

Drugie zabicie psa

Opowiadnie pierwszy raz opublikowane w Kulturze 1-2 1965. Akcja utworu rozgrywa się w latach 50 tych w Izraelu. Opowiada o dwójce przyjaciół, dla których źródłem utrzymania są oszustwa matrymonialne. Powieść udowadnia nam, że życie jest teatrem – egzystencja dwóch mężczyzn wędrujących z psem polega na ciągłej grze. Poza elementami czarnego kryminału i czarnej komedii można doszukać się wielu wątków autobiograficznych. Tak jak w innych utworach, Hłasko bawi się z czytelnikiem, dostarczając mu trochę prawdziwych informacji, trochę zmyślonych, i jemu pozostawiając ocenę, co w tym wszystkim jest prawdą, a co zmyśleniem. Na podstawie powieści nakręcony został film w 1996 roku w reżyserii Tomasza Wiszniewskiego https://www.dailymotion.com/video/x8rla7z . Kontynuacją tego utworu jest powieść Nawrócony w Jaffie, a trzecią część trylogii stanowi Opowiem wam o Ester.

Ostatnie książkowe wydanie minipowieści Drugie zabicie psa (wraz z Nawróconym w Jaffie), zostały opublikowane w wydawnictwie Agora w 2014. Niestety nakład jest wyczerpany.

Więcej informacji o Hłasce: https://culture.pl/pl/artykul/marek-hlasko-i-prl

Sól ziemi – powieść Józefa Wittlina, opublikowana w 1935 roku. Utwór miał stanowić pierwszą część planowanej trylogii pt. Powieść o cierpliwym piechurze. W Soli ziemi przedstawiono losy Piotra Niewiadomskiego, analfabety i prostaczka, wcielonego do wojska w czasie I wojny światowej. Powieść zawiera akcenty pacyfistyczne i związana jest z poetyką ekspresjonizmu. W 1939 roku Sól ziemi wymieniano jako jedną z propozycji do literackiej Nagrody Nobla^[1]

Doktor Bianko to cykl dziewiętnastu krótkich, momentami wyjątkowo zabawnych, przeważnie jednak gorzkich, opowiadań o zwykłych ludziach, których charaktery, nawyki i doświadczenia wydają się czytelnikowi zaskakująco bliskie. Oszczędna w środkach i pozbawiona sentymentalizmu narracja odsłania świetnie zaobserwowane portrety kolejnych postaci. Jędrny, precyzyjny, na pozór prosty język, sprawia że lektura jest z jednej strony przyjemnością, a z drugiej  czasami niełatwą konfrontacją z sytuacjami które rozpoznajemy z codziennej rzeczywistości. W opowiadaniach Bielawskiego jest każdy z nas. Prawdziwy, bez filtrów. Bielawski jest autorem powieści Twarde parapety (2016). Ten zbiór opowiadań otrzymał główną nagrodę Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu w 2019. Bielawski urodził się w 1975 w Świdnicy, mieszka we Wrocławiu.

Małe, świetne wglądy w codzienną rzeczywistość. Olga Tokarczuk

Powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza Kariera Nikodema Dyzmy należy do kanonu literatury polskiej. Powieść powstała w 1932 roku i w zamyśle autora miała być literacką satyrą kraju pod rządami sanacji. Nikodem Dyzma jest prostym prowincjuszem, zarabiającym z gry na mandolinie w warszawskich lokalach. W wyniku zbiegu nieoczekiwanych okoliczności, zawikłanych układów pomiędzy ówczesnymi biznesmenami i władzą, a także intryg wysokich urzędników administracji państwowej, bohater powieści robi oszałamiającą karierę, najpierw w sektorze prywatnych majątków i interesów, następnie w aparacie Państwa. Nikodem Dyzma zdaje sobie sprawę, że piastowane przez niego urzędy zupełnie go przerastają, ale szybko uczy się, że może się tym nie przejmować. Wystarczy sprytnie i bez skrupułów lawirować i można troszczyć się jedynie o wykorzystywanie pozycji dla swoich prywatnych celów i prowadzenia bujnego życia towarzyskiego, pełnego balów, rautów i barwnych przygód miłosnych. Continue reading „Kariera Nikodema Dyzmy”

Czytamy wydanie Znaku 2017

Lalka to najsłynniejsza powieść Bolesława Prusa, pierwotnie ukazywała się na łamach warszawskiego „Kuriera Codziennego” (1887-1889), po raz pierwszy została wydana w formie książki w 1890 roku.

Głównym bohaterem powieści jest Stanisław Wokulski, bogaty warszawski kupiec, filantrop, nieszczęśliwie zakochany w arystokratce, Izabeli Łęckiej. Choć wątek Wokulskiego wydaje się wysuwać na pierwszy plan, w Lalce niezwykle ważny jest również Pamiętnik starego subiekta, pisany przez Ignacego Rzeckiego, w którym wspomina czasy sięgające Wiosny Ludów, a także komentuje wydarzenia współczesne. W powieści zapisany zostaje również bezcenny obraz 19sto-wiecznej Warszawy: zarówno realia społeczne — relacje warstw społecznych — jak i topograficzne. Lalka to powieść polifoniczna, wielowątkowa, ukazująca wydarzenia i postaci z różnych perspektyw, uznawana za jedno z największych dzieł epoki.

Lalka została przetłumaczona na angielski przez Davida J. Welsh (1920-1985), Profesora Slavonic Languages and Literature na Uniwersytecie w Michigan, i wydana przez Twayne Publishers, Inc. New York w 1972 roku. Obecne wydanie NYRB Classics (New York Review of Books) zostało po raz pierwszy opublikowane przez Central European University Press w 1996 roku, z wprowadzeniem przez Stanisława Barańczaka i z poprawionym tłumaczeniem przez Dariusza Tłoczyka i Annę Zaranko.

Kup książkę przez internet:  https://rewolucja.co.uk ; wersja audio https://www.audible.co.uk